Sunday 3 January 2016

शैक्षणिक ग्रुपचर्चा १८

[1/3, 7:19 PM] Mahesh Lokhande: 🔴 ग्रुपचर्चासत्र   १८ 🔴
🌍आजचा चर्चेचा विषय🌍
🔶 बहुवर्ग अध्यापनात येणार्‍या अडचणी व उपाययोजना🔶
मुद्दे=१)बहुवर्ग अध्यापनातील अडचणी
          २) बहुवर्ग अध्यापनाचा दर्जा वाढीसाठी उपाययोजना.
🔶चर्चेस वेळ आज दि.३/१/२०१६  रात्री ९.३०  ते १०.३०पर्यंत.🔶 सर्वांनी चर्चेत सहभागी व्हावे.🔵
[1/3, 9:25 PM] सुलभा लाडमॅडम: Bhuvrg adhyapnat sarv vrgana asnare samaik ghtak konte yachar krava tyamule adhyapnat susutrta yeil.
[1/3, 9:32 PM] सुलभा लाडमॅडम: Anek vrg yektr niyojnat  adchni yetat vyogtacha prinam
Aaklnavar hot aslyamuleyekra sikvne avghd jail asha veli swadhy tantracha vapor krava
[1/3, 9:36 PM] Mahesh Lokhande: आधी अडचणींची चर्चा करुया.
[1/3, 9:38 PM] थोरात ond: बहुवर्ग अध्यापन -अध्यापनासाठी वेळेची मर्यादा. सर्व विषयातील समान घटकांसाठी एकत्र अध्यापन. गटनायक पद्धत  वापर. ज्ञानरचनावाद पद्धत बहुवर्गासाठी खूप फायदेशीर आहे.
[1/3, 9:41 PM] Mote Gondi: बहुवर्ग - समस्या
१) अभ्यासक्रम पूर्ण होणेस विलंब.
२)सरावाला वेळ कमी.
३) एका वर्गाची पट संख्या  कमी असलेणे उपक्रमात अडथळा.
४) टाचण  समस्पा .
५)  पालकांचा पाहण्याचा  दृष्टीकोण.
६)नियमितजोड वर्ग वा कधी  चार वर्ग.
७)शालेय विद्यार्थांचा किमान दर्जा कसा साध्य करता येईल .
८)इतर कामे.
९)  मूल्यमापन.
१०) अपेक्षांच ओझ .
    🙏?
    नितीन मोटे
[1/3, 9:48 PM] थोरात ond: सहल, सांस्कृतिक कार्यक्रम, सांघिक खेळ इत्यादी साठी खूप मर्यादा येतात. (पट 10ते20)
[1/3, 9:49 PM] Mahesh Lokhande: बहुवर्ग अध्ययन पद्धतीने शिक्षणाच्या गुणवत्तेवरही प्रश्नचिन्ह निर्माण होणार आहे. तुकडी पध्दत बंद, तुकडीमागील विद्यार्थी संख्येत केलेली वाढ आणि एकाच शिक्षकाकडे एकापेक्षा अधिक वर्गांबरोबरच अधिक विषय शिकवावे लागणार असल्याने विद्यार्थ्यांवरही याचा विपरीत परिणाम होणार आहे. नवीन निकषांनुसार तुकडी पद्धत बंद होत असल्याने याचा थेट परिणाम शिक्षकांच्या संख्येवर आणि शिक्षणाच्या गुणवत्तेवर होणार आहे.
[1/3, 9:51 PM] भुसारीसर रेठरे: अभ्यासक्रम  सर्व वर्गांचा असल्यामुळे घटकांवर लक्ष देता येत नाही.  विद्यार्थ्याचे नुकसान होते. श्री.भुसारी ,जुळेवाडी
[1/3, 9:53 PM] Mahesh Lokhande: नवीन संचमान्यतेनुसार भाषा विषयाला एक शिक्षक, गणित, विज्ञान या विषयांना एक शिक्षक, तर सामाजिक शास्त्र विषयांना एक याप्रमाणे शिक्षकांची नियुक्ती करता येणार आहे, त्यामुळे एकाच शिक्षकाला अनेक विषय शिकवावे लागणार आहेत. याहीपेक्षा गंभीर बाब म्हणजे ज्या प्राथमिक शाळांमध्ये वीसपेक्षा कमी विद्यार्थी असतील, त्या ठिकाणी शिक्षकांना बहुवर्ग अध्यापन पध्दती अवलंबावी लागणार आहे. परिणामी एकाच शिक्षकावर अवलंबून असणाऱ्या अशा शाळांचे कोंडवाडे बनण्याची भीती आहे. शिक्षकेतर कर्मचाऱ्यांच्या बाबतीतही हीच स्थिती असल्याने विद्यार्थ्यांना सुविधा आणि गुणवत्तापूर्ण शिक्षण द्यायचे कसे, असा प्रश्न शिक्षण संस्था आणि शिक्षकांसमोर उभा ठाकला आहे. अशा स्थितीत स्थानिक स्वराज्य संस्थांच्या शाळांची शैक्षणिक गुणवत्ता टिकणार हा महत्त्वाचा प्रश्न आहे.
[1/3, 9:55 PM] भुसारीसर रेठरे: प्रशासकीय कामचे काय? सर्व वर्गाचे नुकसान .
[1/3, 9:56 PM] Mahesh Lokhande: बहुवर्ग बहुविषय अध्यापनपध्दतीमुळे व इतर अनेक शैक्षणिक कामामुळे गुणवत्ता ढासळते.
[1/3, 9:56 PM] मिलिंद अॅ: रचनावाद यावर चांगला उपाय आहे.
[1/3, 9:57 PM] मिलिंद अॅ: समस्या या न संपणाऱ्या आहेत.
त्यावर उपाय काढावा लागेल
[1/3, 9:57 PM] मिलिंद अॅ: प्रसूती रजा 6 मंथ
[1/3, 9:57 PM] मिलिंद अॅ: अशा अनेक अडचणी आहेत
[1/3, 9:59 PM] Mahesh Lokhande: शाळेत काय शिकवले जाते, त्यापकी काय आणि कसे मोजले जाते यावरून गुणवत्तेचे प्रमाण बदलते. इंटरनेट वापरण्याचे कौशल्य मोजायचे असेल तर कोण पुढे जाणार आणि शेतीची अवजारे वापरण्याचे कौशल्य मोजायचे असेल तर कोण जाणार याची उत्तरे आपल्याला माहीत असतात. उपलब्ध संधी आणि साधनसामग्री यामध्ये पराकोटीची भिन्नता असताना एकाच प्रकारच्या कौशल्यांना 'ज्ञान' म्हणण्याची व इतर कौशल्यांकडे दुर्लक्ष करण्याची शिक्षणातली 'परंपरा' गुणवत्तेचे आणखी काही आयाम निश्चित करीत असते.
[1/3, 10:00 PM] भुसारीसर रेठरे: कालावधी जास्त लागतो.वैयक्तिक लक्ष देणे जमत नाही.
[1/3, 10:02 PM] अमोल पैठणे बुलढाणा: बहुवर्ग अध्यापनामुळे प्रत्येक विद्यार्थ्याकडे वैयक्तिक लक्ष देता येत नाही, अप्रगत व हुशार विद्यार्थ्यासाठी पूरक उपक्रम अंमलबजावणीत अडचणी येतात.
[1/3, 10:02 PM] थोरात ond: बहुवर्ग अध्यापन व माहिती देवाणघेवाण यात शिक्षकांना तारेवरची कसरत करावी लागते. माहिती देणे क्रमप्राप्त तर वर्गाकडे दुर्लक्ष झाल्याने मनात अपराधीपणाची भावना निर्माण होते.
[1/3, 10:03 PM] भुसारीसर रेठरे: ऊपाय सुचवा
[1/3, 10:06 PM] भुसारीसर रेठरे: शालेय वेळे पेक्षा जादा वेळ द्यावा लागेल.
[1/3, 10:06 PM] Mahesh Lokhande: राज्यातील शाळांमधून विद्यार्थीसंख्येचे निकष, वर्ग-तुकडीची व्यवस्था बंदी, वर्ग जोडणे, शाळांमधील संरचनात्मक बदल आणि संचमान्यतेचे सुधारित निकष याबाबतीत अनुचित हेतूने अनेक अशैक्षणिक बदल करण्यात आलेले आहेत. त्यामुळे अनेक प्रश्न निर्माण होऊन विद्यार्थी व शिक्षकांवर अन्याय होणार आहे. पुढीलप्रमाणे प्रश्न व अन्यायकारक तरतुदी अशैक्षणिक आहेत.
विद्यार्थीहितास बगल देऊन  केवळ शिक्षक कमी करण्यासाठी बहुवर्ग अध्यापन पद्धतीचा पुरस्कार करत आहे. सदर पद्धत विद्याथ्र्यांना गुंतवून ठेवण्यासाठी प्रासंगिक व अल्पकाळासाठी उपयोगी ठरते. इयत्ता पहिली व दुसरी या दोन वर्गांत (२५+२५Ÿ) एकूण ५० विद्यार्थी असले तरी सदर दोन वर्ग बहुवर्ग अध्यापन पद्धतीने एका शिक्षकाने चालविण्याचा दुराग्रह विद्याथ्र्यांच्या शैक्षणिक प्रगतीस बाधक आहे. बहुवर्ग अध्यापन पद्धतीचा हेतू विद्यार्थी हित नसून केवळ शिक्षक कपात करणे हाच आहे.
शाळेतील एकूण वर्ग/तुकड्यांच्या संख्येवरून शिक्षकांचा कार्यभार निश्चित होेतो. तसेच विषयाच्या कार्यभारावर शाळेतील शिक्षकांची संख्या निश्चित केली पाहिजे. केवळ विद्यार्थीसंख्येवर शिक्षकांची संख्या निश्चित करणे अशैक्षणिक असून वर्ग/तुकडीमधील सर्व विषयांच्या अध्यापनाचा व प्रात्यक्षिक कामाचा कार्यभार लक्षात घेऊनच शिक्षकांच्या संख्येचे व नियुक्तीचे प्रमाण ठरविले पाहिजे. विद्यार्थीसंख्येपेक्षा विषयाच्या कार्यभारावरून शिक्षकांची पदे मंजूर करावीत. त्यामुळे विषयाला व विद्याथ्र्यांना न्याय
मिळेल. विषय व त्यांचा कार्यभार याच्या आधारे शिक्षकांची पदे मंजूर झाली पाहिजेत.
[1/3, 10:07 PM] थोरात ond: पट 30ते59 असल्यास बहुवर्ग अध्यापन खूप त्रास होतो.
[1/3, 10:07 PM] थोरात ond: पट 30 ते 60 असेल तर खूपच त्रासदायक .
[1/3, 10:07 PM] भुसारीसर रेठरे: जोड वर्गाचे समान घटक निवडुण अध्यापन करने.
[1/3, 10:09 PM] Mahesh Lokhande: एकाच शिक्षकावर सगळ्या भाषा व इतर विषय शिकवण्याची सक्ती होणार किंवा तीन शिक्षकांमध्ये सर्व विषयांचा संपूर्ण अभ्यासक्रम पूर्ण करण्याची सक्ती
[1/3, 10:09 PM] भुसारीसर रेठरे: गटनायक अध्यापन करने
[1/3, 10:09 PM] Mahesh Lokhande: वर्ग पहिली ते आठवी व सहावी ते दहावी या शाळांमध्ये क्रीडा, संगीत व कला शिक्षक बसतो.
[1/3, 10:10 PM] थोरात ond: ज्ञानरचनावाद प्रभावीपणे अंमलबजावणी हा Best उपाय.
[1/3, 10:10 PM] समीरअॅ: बहुवर्ग अध्यापन साठी आम्ही ई लर्निंग चा वापर करा .टँब वापर अध्ययन अध्यापन करावा.जादा वेळ द्यावा लागणार नाही.
[1/3, 10:12 PM] Mahesh Lokhande: १] विद्यार्थ्यांना शैक्षणिक फिल्म्सची माहिती करून देणे २] विद्यार्थ्यांमध्ये शॉर्ट फिल्मसच्या माध्यमातून शैक्षणिक दृष्टीकोन विकसित करणे . ३] शॉर्ट फिल्मसद्वारे जीवन कौशल्यांची विद्यार्थ्यांना ओळख करून देणे. ४] विद्यार्थ्यांना शॉर्ट फिल्मसद्वारे सामाजिक , आर्थिक आणि शैक्षणिक समस्यांची जाणीव करून देणे ५] विद्यार्थ्यांमध्ये शॉर्ट फिल्मसद्वारे पर्यावरण विषयक जाणीव जागृती करणे . ६] विद्यार्थ्यांमध्ये शॉर्ट फिल्मसवर आधारित चर्चेच्या माध्यमातून मुक्त अभिव्यक्तीचे स्वातंत्र्य मिळवून देणे . ७] विद्यार्थ्यांमध्ये शॉर्ट फिल्मसच्या माध्यमातून स्वयंशिस्तीची मनोरंजक पद्धतीने रुजावणूक करणे.
[1/3, 10:12 PM] Mote Gondi: मूल्यमापन ?
एकाच तराजूत केले जाते ?
[1/3, 10:12 PM] थोरात ond: सेवा निवृत्त शिक्षक,गावातील स्वयंसेवक याची  मदत
[1/3, 10:14 PM] Mote Gondi: बहुवर्ग समस्यावर उपाय-
१)स्वयं अध्ययनाची सवय लावावी.
२)शिकण्यासाठी सतत प्रेरीत करावे.
३)वैयक्तीक मार्गदर्शन .
४) विद्यार्थ्याचे मानसशास्र जाणुन घ्यावे.
५)विद्यार्थ्याचा काठीण्यस्तर ज्ञात असावा.
६)निर्वर्ग अध्यापनावर भर द्यावा.
७)मुलांचा प्रतीसाद स्विकारावा.
८)प्रभावी गट अध्यापन.

९)शै. राहित्याचा वापर .
१०) समान घटक निवड व अध्यापन.
११) इयत्ता १ली  २ री तच अावश्यक क्षमतांचा विकास करावा.
१२)सर्व विद्यार्थ्यांना जास्तीत जास्त प्रभुत्व पातळी पर्यंत घेवूण जान्याचा  प्रयत्न करावा.
१३)अर्ध वर्तुळाकार मुलांची बैठक व्यवस्था करावी.
१४)कृतीवर भर द्यावा.
१५)स्वावलंबन व स्वयंशिस्त लावावी .
१६) प्रात्यक्षिक ,प्रयोगावर व प्रत्यक्ष अनुभवावय भर द्यावा.
१७) वेळापत्रकात  लवचिकता ठेवावी.
१८) वरच्या वर्गातील मुलांच्याकडूण खालच्या वर्गातील मुलांचा अभ्यासासाठी मार्गदर्शण  द्यावे .
१९)  गट प्रमुखाला ( मिनी टिचर) बनविण्याच्या दृष्टिने उद्बोधन ,मार्गदर्शन ,करूण उपयोग  करावा .
२०) ज्ञाताकडूण - अज्ञाताकडे, मूर्ताकडूण- अमूर्ताकडे, पूर्णाकडून- भागाकडे  , विशिष्टाकडुण- सामान्याकडे , विश्लेषणाकडून- संश्लेषणाकडे या अध्यापण सूत्राचा जणावपूर्वक  अवलंब व्हावा.
  🙏🀊 नितीन मोटे
[1/3, 10:14 PM] Mahesh Lokhande: एबीएल पद्धती वापर 
एबीएल म्हणजे कृतीद्वारे शैक्षणिक क्षमतेची संपादणूक होणारी तांत्रिक पद्धत आहे. ज्ञानेंद्रियांद्वारे जे ज्ञान आपण मिळवितो, ते कालांतराने विसरू शकतो; परंतु जे आपण स्वत: कृतीद्वारे शिकतो, ते कायमस्वरूपी मनात पक्के राहते.
[1/3, 10:15 PM] Mahesh Lokhande: कृतियुक्त अध्ययन कार्यक्रम (अ‍ॅक्टिव्हिटी बेस्ड लर्निंग प्रोग्राम)
[1/3, 10:17 PM] समीरअॅ: बहुवर्ग अध्यापन करताना भरपूर शैक्षणिक साहित्याचा वापर करतो.आश्चर्य वाटेल की आम्ही दुपार नंतर आम्ही शिकवत नाही .त्यासाठी आम्ही भरपूर साहित्य बनविले.तसेच ABL सुध्दा चालू केले.
[1/3, 10:20 PM] Mote Gondi: अाजच्या परिस्थितीत तंत्रज्ञानाचा वापर बहूवर्गासाठी अत्यंत उपयुक्त अाहे .
[1/3, 10:20 PM] Mahesh Lokhande: अ) आदर्श परिपाठ - एखाद्या कार्याची चांगली सुरुवात म्हणजे अर्धे यश. Well begining is half done या उक्तीप्रमाणे शालेय कामकाजाची सुरुवात पूर्णपणे विद्यार्थ्यांच्या सहभागातून, सूत्रसंचालनातून सादर केला जाणारा आदर्श, नमुना परिपाठ. परिपाठातून राष्ट्रगीत, तिन्ही भाषांतून नेमून दिलेल्या दिवशी प्रतिज्ञा, संविधानाचे सामूहिक वाचन सादर होते. राष्ट्रभक्ती, समाजभक्ती व संविधानाचा आदर यातून रुजवला जातो. 1) जो दिनांक, तो पाढा, 2) दिनविशेष, बातमीपत्र, 3) दिनांक, तिथी, वार, 4) समूहगीत, 5) प्रार्थनागीत, 6) प्रश्नमंजुषा, 7) बोधकथा, 8) सुविचार अशा अनेक उपक्रमांत वर्गातील सर्व विद्यार्थ्यांचा आलटून पालटून सहभाग असतो. यात सर्व शाळा प्रभावी सादरीकरण करतात. जि.प.प्रा.शा. दसवाडी, जि.प.प्रा.शा. किनी (कदू), प्रा.शा. सावरगाव थोर, कें.प्रा.शा. हिप्पळगाव, प्रा.शा. लांजी, प्रा.शा. विळेगाव येथे नमुना सादरीकरण आहे.
आ) उपस्थिती कार्डे - प्रत्येक विद्यार्थ्यामध्ये प्रामाणिकपणा व नियमितपणा येण्यासाठी सर्व नंदादीप शाळांमध्ये या कार्डाची योजना करण्यात आली. विद्यार्थी स्वत:ची उपस्थिती स्वत: नोंदवतो. काल गैरहजर असल्यास तशी नोंद करतो. त्यातून त्याच्यातील प्रामाणिकपणाला व नियमितपणाला प्रेरणा मिळते.
इ) उपस्थिती ध्वज - ज्या वर्गात सर्वाधिक उपस्थिती, त्या वर्गाला उपस्थिती ध्वज देऊन स्वागत केले जाते. त्यामुळे प्रत्येक वर्गातील विद्यार्थ्यांना आपल्या वर्गाची 100% उपस्थिती ठेवण्यास प्रेरणा मिळते. चुरस वाढते.
ई) विविध अध्ययन कोपरे - या उपक्रमामुळे विद्यार्थ्यांना स्वयंअध्ययनास, संग्रह वृत्तीस चालना मिळाली.
1) वाचन कोपरा - गोष्टींची, चित्रांची, गाण्यांची विविध पुस्तके येथे ठेवली जातात. विद्यार्थी रुचीनुसार अवांतर वाचन  करतो. त्यातून विविधांगी वाचनाची गोडी निर्माण होते.
2) गणित कोपरा - विविध भूमितीय आकाराच्या वस्तू, शंख, शिंपले, चिंचोके, मणी अशा विविध साहित्याचा संग्रह या कोपऱ्यात केला जातो. यातून विद्यार्थी स्वयंअध्ययनातून विविध गणिती क्रिया करण्याचा प्रयत्न करतो.
3) निसर्ग कोपरा - (विज्ञान कोपरा) - रोपांच्या कुंडया, विविध चित्रे, चार्ट तसेच विविध विषयांचे सराव कार्डे, खेळाची विविध साधने यांची रचना केली जाते.
उ) स्वयंअध्ययन कार्ड - विद्यार्थ्यांना स्वत: शिक्षण घेण्याचे हे एक प्रभावी व परिणामकारक साहित्य होय. विषयनिहाय, वर्गनिहाय प्रत्येक पाठावरील छोटे छोटे प्रश्न एका कार्डावर छापून वर्गातील विद्यार्थ्यांचे गट करून गटागटात कार्ड वितरित केले जाते. एका विद्यार्थ्याने एका प्रश्नाचे वाचन केल्यानंतर सर्वांनी पाठातील उत्तर शोधून वहीत लिहून काढण्याचा हा अत्यंत प्रभावी उपक्रम आहे. शासकीय अथवा खाजगी कामामुळे एखाद्या वर्गाचे शिक्षक रजेवर असतील, तर बहुवर्ग अध्यापनासाठी स्वयंअध्ययन कार्डाचा वापर शिक्षकमित्रांना अत्यंत उपयुक्त ठरतो आहे. या उपक्रमामुळे विद्यार्थ्यांचा अध्ययनाचा दर्जा विकसित झाला आहे. हा अहमदपूर पॅटर्नचा पाया आहे.


ऊ) शिक्षणोत्सव, विज्ञान प्रदर्शन - अहमदपूर तालुक्यात दर वर्षी शाळास्तरावर शिक्षकांच्या व विद्यार्थ्यांच्या सहभागातून निर्माण केलेल्या शैक्षणिक साहित्याची व विज्ञानाच्या विविध प्रयोगांची मांडणी करून शिक्षणप्रेमी ग्रामस्थांसाठी व पालकांसाठी प्रदर्शन मांडले जाते. या कार्यक्रमात विद्यार्थी स्वत: साहित्याची माहिती, उपयोग, प्रयोगाचे सादरीकरण करतात. त्यामुळे नेतृत्वगुणांसह निर्मितीचा आनंद व आत्मविश्वास वाढतो. पालकांमध्ये शाळेविषयी सहकार्याचा भाव वाढतो.
ए) विविध अध्ययन फलक - विद्यार्थ्यांच्या कृतिशीलतेला वाव मिळावा, म्हणून इयत्ता पहिली ते सातवीच्या सर्व वर्गांत चार प्रकारचे फलक लावलेले आहेत. त्यातून विद्यार्थ्यांचा ज्ञानसंग्रह वाढतो.
1) प्रेरणा फलक - ज्या घटकाचे अध्यापन चालू आहे. त्यातील नवीन संकल्पना, नवीन शब्द या फलकावर प्रदर्शित केले जातात. मुले उत्स्फूर्तपणे वाचनास प्रवृत्त होतात.
2) सृजनानंद फलक - एखाद्या विषयाला अनुसरून विद्यार्थ्याने लेखन, कथन करून तो लेख या फलकावर लावला जातो. त्यामुळे विद्यार्थ्यांमध्ये सर्जनशक्तीचा विकास होतो. सर्जनाचा आनंद मिळतो.
3) कात्रण फलक - विद्यार्थ्यांनी वृत्तपत्रे, मासिकातून विविध निसर्गचित्रे, रंगवलेली विविध चित्रे, प्रसंगचित्रे इ.ची कात्रणे जमवून ती या फलकावर लावण्यात येतात.
4) संदर्भ सूचक फलक - वर्गनिहाय व विषयनिहाय चालू घटकाच्या अनुषंगाने 'मुद्दयांचे' प्रदर्शन या फलकावर केले जाते.
5) हवामान फलक / तापमान फलक - या फलकावर विद्यार्थी आपापल्या वर्गातील तापमापीचे निरीक्षण करून तापमानाची नोंद करतात.
या सर्व उपक्रमांमुळे विद्यार्थ्यांमध्ये वाचन, ज्ञानसंग्रह, निर्मिती व संग्रह, स्वयंअध्ययन, नेतृत्व अशा गुणांचा विकास होतो. आत्मविश्वास वाढतो.
[1/3, 10:25 PM] Mahesh Lokhande: ई लर्निंगमुळे समान घटक जोडवर्गास सहज शिकता येतात.
[1/3, 10:26 PM] Mahesh Lokhande: दोन वर्ग किंवा चारही वर्ग एकास शिक्षकास शिकवावे लागत असतील तर कसे शिकवावेत?
[1/3, 10:28 PM] Mahesh Lokhande: मातकाम,कागदकाम,ठसेकाम ,चित्र असे कला ,कार्या, शारीरिक शिक्षण विषयाचे सर्व घटक सर्व इयत्तांस एकावेळी सहज घेता येतील
[1/3, 10:29 PM] मिलिंद अॅ: गणित विषय यात बरेच घटक समान असतात शिकवत येईल
[1/3, 10:29 PM] मिलिंद अॅ: सृतलेखन
[1/3, 10:29 PM] मिलिंद अॅ: अनुलेखन
[1/3, 10:29 PM] मिलिंद अॅ: व्याकरण
[1/3, 10:30 PM] Mahesh Lokhande: इंग्रजी,मराठी कवितागायन समुहगीत कृतीगीते स्फुर्तीगीतगायन एकत्र घेता येईल.
[1/3, 10:30 PM] मिलिंद अॅ: प्रयोग
[1/3, 10:31 PM] Mahesh Lokhande: विविध स्पर्धा
[1/3, 10:31 PM] Mote Gondi: नाट्यीकरण
[1/3, 10:31 PM] Mahesh Lokhande: जयंती पुण्यतिथी समारंभ बालसभा
[1/3, 10:32 PM] Mahesh Lokhande: बाबालआनंदमेळावा
[1/3, 10:32 PM] अमोल पैठणे बुलढाणा: भूमिकाभिनय, कळसूत्री बाहुल्यांचा वापर
[1/3, 10:32 PM] थोरात ond: कवायत, खेळ सर्व वर्गांना एकत्र घेणे.
[1/3, 10:32 PM] Mote Gondi: ppt सराव
[1/3, 10:33 PM] Mahesh Lokhande: पाढेवाचन गायन पाढेकवायत
[1/3, 10:34 PM] सुलभा लाडमॅडम: Kla kar yanubhav sha.shi yektrghene
[1/3, 10:34 PM] Mote Gondi: अभ्यास ,स्वाध्याय सोडवून घेणे.
[1/3, 10:35 PM] Mahesh Lokhande: पुरकवाचन वाचनालय पुस्तकवाचन
[1/3, 10:36 PM] Mahesh Lokhande: निबंध व कथालेखन
[1/3, 10:36 PM] Mote Gondi: अवांतर वाचन ,गोष्टीची पुस्तके ,कागद कान ,भाषिक ,गणितीती खेळ घेणे.
[1/3, 10:37 PM] अमोल पैठणे बुलढाणा: इंग्रजी सुचना, कवितागायन, चित्र-शब्द कार्ड वाचन, गोष्टीच्या पुस्तकांचे वाचन
[1/3, 10:49 PM] भालदारमॅडम ज्ञा: लोखंडे सर 🙏🏻दोनदिवस तब्बेत बरी नसल्याने सहभागी होऊ शकले नाही. आज ही बरी नाही पण राहावत नाहीये. बहुवर्ग अध्यापनात रचनावादा ने बरीच मात करता येते .आपण जर एखाद्या वर्गाला कविता शिकवत असू तर शिक्षकाने कवितेचे आर्दश वाचन केल्यानंतर आपण मुलांना त्यातील कठीण शब्दार्थ शब्दार्थ शोधायला लावू शकतो तो पर्यत दु सर्रा वर्गाला वेळ देऊ शकतो.
[1/3, 10:51 PM] Mahesh Lokhande: लाडमॅडम,थोरातसर,मोटेसर,भुसारीसर,मिलिंदसर,अमोलसर,समीरसर,भालदारमॅडम सर्वांचे आभार.🙏🙏🙏🙏🙏🙏🙏
[1/3, 10:52 PM] भालदारमॅडम ज्ञा: यावर उपाय वेगवेगळे अध्ययन अनुभव जसे की,प्र श्न र्निमीती ,
[1/3, 10:54 PM] भालदारमॅडम ज्ञा: क्षेञभेट,गणिती कोडी,शाब्दीककोडी,
[1/3, 10:54 PM] Mahesh Lokhande: भालदारमॅडम आपण आजारी असतानाही ग्रुपला योगदान देता.आपलेकडून अनेक गोष्टी सर्वांना प्रेरणा देणार्‍या आहेत आपण लवकर बरे व्हा काळजी घ्या.आपले आभार मानावे तेवढे थोडेच आहेत.
[1/3, 10:57 PM] घनश्याम सोनवणे: चर्चा फारच छान 
👌🏻👌🏻👏🏻👍🏻👆🏻